Europski monetarni sustav uspostavljen je 1979. godine s ciljem stvaranja zone monetarne stabilnosti u Europskoj zajednici. To je bio sustav fiksnih, ali prilagodljivih valutnih tečajeva kojeg je činila mreža centralnih pariteta. Kao napredna faza ekonomske i monetarne integracije članica Europske unije, 1999. godine stupa na snagu Ekonomska i monetarna unija s jedinstvenim tržištem, koordiniranom fiskalnom politikom te zajedničkom monetarnom politikom i valutom. Financijske krize EMS-a i EMU-a primjeri su najvećih ekonomskih kriza u procesu monetarne i ekonomske integracije članica EZ i EU od 1979. godine do danas. Međutim, valutna kriza EMS-a iz 1992. i 1993. godine, potaknuta liberalizacijom kapitalnih tokova 1990. godine, dijeli drugačije karakteristike od krize EMU-a. Članice EMS-a nisu bile duboko ekonomski integrirane, postojala je procedura prilagođavanja centralnih pariteta i raspona fluktuacija i najvažnije, postojala je izlazna klauzula koja ne uvjetuje članstvom u EZ. Suprotno krizi EMS-a, pokazuje se da aktualna trostruka kriza EMU-a, odnosno bankovna, valutna i kriza nacionalnog duga, predstavlja egzistencijalnu prijetnju za EMU, ali i za EU, zbog visoke ekonomske integracije članica i nepostojanja opcije izlaska iz EMU-a bez automatskog napuštanja EU. Potencijalni izlazak države članice iz EMU-a i EU prema jednom scenariju mogao bi prouzročiti visoke troškove za vjerovnike, naštetiti vjerodostojnosti unije i izazvati raspad EMU-a, a prema drugom scenariju bi mogao dodatno ojačati EMU jer bi unija demonstrirala disciplinu i odlučnost u postupanju sa slabim članicama poput Grčke. S obzirom da je kriza EMU-a znatno složenija od krize EMS-a u kojoj nije bilo jedinstvene valute, postavlja se pitanje povjerenja u novu valutu države koja je napustila sustav te tečaja i ostalih uvjeta po kojima bi se izvršila konverzija.